gen. Antoni Heda-Szary

Związany z regionem:
Mieszkał w Kaniach przy ul. Słowackiego przez około 40 lat. Od 2005 roku Honorowy Obywatel gminy Brwinów.

Biografia:
Antoni Heda-Szary (pierwotnie Antoni Cheda) to żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Zasłynął z akcji partyzanckich w Kielecczyźnie.

Urodził się w 1916 roku w Małomierzycach niedaleko Iłży. W Radomiu w 1936 roku skończył Kolejową Szkołę Techniczną z dodatkowym kursem zbrojeniowym. Od razu otrzymał pracę w Fabryce Zbrojeniowej w Starachowicach. Rok później został powołany do odbycia służby wojskowej. Trafił do 4. Pułku Piechoty Legionów w Kielcach, gdzie spędził kolejny rok.

Po wybuchu II wojny światowej Heda-Szary walczył w 12. Dywizji Piechoty pod Iłżą, a potem na Lubelszczyźnie. Po upadku kampanii wrześniowej wszedł do Związku Walki Zbrojnej. W połowie 1940 roku próbował przedostać się do Rumunii, ale został zatrzymany przez sowietów i osadzony w więzieniu w Brześciu. Tam skazany na zsyłkę do łagrów. Udało mu się jednak uniknąć kary, ale po odbiciu Brześcia przez Niemców trafił w ich ręce. Został osadzony w obozie dla jeńców pod Terespolem. Udało mu się zbiec, dzięki ukryciu w beczce z odpadkami. Przez Warszawę wrócił w rodzinne strony.

Heda-Szary znów działał w ZWZ. Dzięki powodzeniu prowadzonej przez niego akcji ataku na niemieckie więzienie w Starachowicach, dostał zgodę na działalność partyzancką. Przeprowadził kilka głośnych ataków na wroga.

Po zakończeniu wojny Heda-Szary również walczył, ale z nowym wrogiem – ZSRR. 5 sierpnia 1945 roku przeprowadził akcję w Kielcach, gdzie dowodzony przez niego oddział Armii Krajowej zaatakował więzienie UB i uwolnił blisko 350 osób. Po tej akcji wycofał się z działalności zbrojnej i przeniósł się na Wybrzeże. Tam jednak został zatrzymany przez ubecję w Gdyni. Został czterokrotnie skazany na karę śmierci ostatecznie zamienioną na dożywocie. Do 1956 roku siedział w więzieniu w Warszawie przy ul. Rakowieckiej, w Kielcach, Rawiczu i we Wronkach. Wyszedł objęty amnestią.

W okresie komunizmu Heda-Szary działał w NSZZ Solidarność. Przez wiele lat bezpośrednio doradzał kard. Stefanowi Wyszyńskiemu. W stanie wojennym pół roku spędził na internowaniu w więzieniu na warszawskiej Białołęce. Po upadku komunizmu był głównym założycielem Światowej Federacji Polskich Kombatantów, która w 1990 roku zjednoczyła około 30 organizacji.

W latach 90. został doceniony przez władze polskie. Już w 1990 roku awansował do stopnia pułkownika dzięki ostatniemu prezydentowi na Uchodźstwie Ryszardowi Kaczorowskiemu. Na stopień generała został z kolei awansowany w 2006 roku przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Poza tym został odznaczony m.in. orderami Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Walecznych.

Generał Antoni Heda-Szary zmarł w Warszawie 14 lutego 2008 roku. Msza żałobna została odprawiona tydzień później w Katedrze Wojska Polskiego w Warszawie, a jego ciało spoczęło na cmentarzu w Podkowie Leśnej.

[facebook_like_button]

Podobne wiadomości:

Alicja Majewska Alicja Majewska
Wojciech Młynarski Wojciech Młynarski
Jan Lechoń Jan Lechoń
Jarosław Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewicz

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

*
*