W pierwszych latach XX wieku w okolicach dzisiejszego Pruszkowa doszło do walk pomiędzy katolikami i mariawitami. Ranny w walkach został m.in. proboszcz parafii na Żbikowie.
Połowa pierwszej dekady XX wieku na terenach Mazowsza Zachodniego to okres niespokojny. Przegrana przez Rosję wojna z Japonią, niepokoje po wydarzeniach rewolucji z 1905 roku oraz rozłam w Kościele rzymskokatolickim (wierni papieżowi oraz mariawici). Mariawityzm (nazwa pochodzi od łac. Maria Vita, naśladowanie życia Maryi) powstał w 1893 roku jako ruch wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego, głoszącego misję uzdrowienia moralnego Kościoła. Ten ruch został ekskomunikowany przez papieża Piusa X encykliką „Tribus circiter”. Nastąpił podział na łonie kościoła i doszło do walki o świątynie i budynki parafialne między zwaśnionymi stronami konfliktu.
Niestety ta „wojna religijna” nie ominęła naszych okolic. W Lesznie mankietnicy (inna nazwa mariawitów, występuje również nazwa kozłowici) pod przywództwem wikariusza Adama Furmanika opanowali świątynię, a tymczasowego proboszcza ks. Podbielskiego zmusili do ucieczki.
W Zaborowie miejscowy proboszcz ks. Mystkowski wraz ze żbikowskim proboszczem ks. Józefem Szczuckim, zorganizował oddział liczący 3 tys. pieszych i 100 konnych. Celem było odbicie utraconego kościoła. Pochód rozpoczynała konna banderia, za nimi procesja z krzyżami i chorągwiami kościelnymi. Pod Lesznem doszło do spotkania między adwersarzami, z okolicznych rowów mariawici otworzyli ogień z rewolwerów, strzelb a nawet moździerzy kościelnych. Było kilkadziesiąt ofiar, pozostali rzucili się do ucieczki. Mankietnicy wyrokiem sądowym we wrześniu 1906 roku zostali zmuszeni do oddania kościoła, sami założyli kaplice przy Leszczyńskich Grądach.
Wśród ofiar był ranny proboszcz parafii żbikowskiej ks. Szczucki, a z odniesionych ran zmarł Adam Mossakowski, któremu parafianie ufundowali okazały pomnik (na zdjęciu). Do dnia dzisiejszego widnieje na nim następujące epitafium: „Obrońcy wiary świętej szlachetnemu młodzieńcowi ś.p. Adamowi Mossakowskiemu poległemu z rąk sfanatyzowanych współbraci pod Lesznem d. 22 kwietnia 1906 r. Rodacy.” Nagrobek znajduje się w głównej alei po prawej stronie za grobami proboszczów.
W Pruszkowie powstała również niewielka wspólnota mariawicka, która miała drewnianą kaplicę przy ul. Cedrowej (obecnie ul. Obrońców Pokoju). Posługę kapłańską pełnił tam ks. Roman Gostyński.
Jacek Dobrosz
Źródło fot.: Regio-Media
[facebook_like_button]
