Muzeum Dulag 121 pamięta o „Żołnierzach Wyklętych”. W ostatnią sobotę marca zorganizuje wyjątkowe, jak na tę placówkę, wydarzenie.
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” był obchodzony 1 marca. Wówczas pruszkowskie Muzeum Dulag 121 uczciło go projekcją filmu „Kwatera Ł”. To jednak nie koniec. W ostatnią sobotę miesiąca, w ramach cyklu „Karty Historii”, placówka stworzy okazję do bliższego poznania sylwetek niektórych bohaterów powojennej Polski.
Sześć krótkometrażowych filmów dokumentalnych opowiada m.in. o Stanisławie Sojczyńskim ps. „Warszycu”, Anatolu „Radziwoniku ps. „Olech”, Zbigniewie Kuleszy ps. „Młot” i Józefie Franczaku ps. „Laluś”. Obrazy zostaną okraszone komentarzem Pawła Kolkiewicza.
Drugą część wydarzenia będzie stanowić wyjazd do Nadarzyna na przedstawienie przygotowane przez uczniów tamtejszego Gimnazjum im. Bł. Jana Pawła II. Spektakl „Non omnis moriar” opowiada o Karolu Łoniewskim. To jeden z „Żołnierzy Wyklętych”, zamordowany w 1948 roku, który pochodził z gminy Nadarzyn. Darmowy dojazd na przedstawienie zapewnia szkoła. Zapisy są prowadzone pod numerem tel. (22) 758 86 63.
Program 29 marca:
część I
12.00 – 12.15 – wprowadzenie Pana Pawła Kolkiewicza
12.15 – 13.00 – „…JESZCZE SIĘ POLSKA O NAS UPOMNI…” – reż. Alina Czerniakowska
13.00 – 13.30 – „KOMENDANT »OLECH«” – (Z Archiwum IPN)
13.30 – 14.00 – przerwa na kawę i herbatę
14:00 – 14:30 – „SNY STRACONE. SNY ODZYSKANE” – reż. Arkadiusz Gołębiewski
14.30 – 15.00 – „KRYPTONIM »ORZEŁ«” – (Z Archiwum IPN)
15.00 – 15.30 – „OSTATNI” – (Z Archiwum IPN)
15.30 – 16.15 – „CZY WARTO BYŁO TAK ŻYĆ” – reż. Alina Czerniakowska
16.15 – 16.30 – dyskusja na temat filmów
część II
16:30 – zbiórka w Muzeum i wyjazd do Nadarzyna
17:00 – 18:15 – spektakl „Non omnis moriar – rzecz o Karolu Łoniewskim”
18:15 – poczęstunek w szkole
19:00 – powrót do Pruszkowa
Opisy filmów:
„…JESZCZE SIĘ POLSKA O NAS UPOMNI…”
Przejmujący film Aliny Czerniakowskiej o żołnierzach, którzy podjęli walkę z sowieckim okupantem i komunistycznym terrorem po 1944 roku. Tytuł filmu nawiązuje do słów wypowiedzianych przez jednego z żołnierzy prowadzonego na śmierć.
„KOMENDANT »OLECH«”
Film jest opowieścią o polskim podziemiu niepodległościowym na terenach II Rzeczypospolitej wcielonych do ZSRR. Bohaterem filmu jest ppor. Anatol Radziwonik ps. „Olech” – od 1945 roku komendant Obwodu AK Szczuczyn – Lida na Nowogródczyźnie. Powodem, dla którego trwał w konspiracji, było silne przekonanie o szybkim załamaniu się systemu sowieckiego oraz głębokie poczucie odpowiedzialności za polską ludność. Zadaniem oddziału była ochrona ludności przed terrorem sowieckim, przeciwstawianie się kolektywizacji, zwalczanie sowieckiej administracji i agentury. Działalność komendanta „Olecha” kończy się wraz z rozbiciem jego oddziału przez jednostki NKWD 12 maja 1949 roku w rejonie Raczkowszczyzny.
„KRYPTONIM »ORZEŁ«”
Film opowiada historię ludzi zaangażowanych w konspirację po 1945 roku na północnym Mazowszu w ramach 16. Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, występującego pod kryptonimem „Orzeł”. Okręg działał od 1946 roku do połowy lat pięćdziesiątych. Pierwszym komendantem okręgu był kpt. Zbigniew Kulesza ps. „Młot”. Jest to też historia Mieczysława Dziemieszkiewicza „Roja”, który walkę z Sowietami rozpoczął w wieku 20 lat w 1945 roku. Zginął w walce 13 kwietnia 1951 roku.
„OSTATNI”
Film opowiada historię ostatniego Żołnierza Wyklętego, który poległ w walce 21 października 1963 roku, 18 lat po zakończeniu II wojny światowej. Józef Franczak „Laluś”, żołnierz AK/WiN, dzięki ogromnemu poparciu miejscowej ludności przez szereg lat wymykał się oprawcom z UB i SB.
„CZY WARTO BYŁO TAK ŻYĆ”
Piękny i wzruszający film Aliny Czerniakowskiej o Stanisławie Sojczyńskim „Warszycu”, założycielu i dowódcy Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP), zbrojnej organizacji walczącej z komunistycznym terrorem w centralnej Polsce po 1945 roku. Tytuł filmu jest jednocześnie fundamentalnym pytaniem o sens walki w warunkach zniewolenia i terroru. I w tym filmie można znaleźć odpowiedź na to pytanie. Stanisław Sojczyński zginął zamordowany 19 lutego 1947 roku w więzieniu w Łodzi. Kolejni dowódcy i żołnierze KWP walczyli aż do połowy lat 50. Ostatni z nich ginęli w 1955 roku.
„SNY STRACONE. SNY ODZYSKANE”
Film o rodzinie Borychowskich, okrutnie doświadczonej przez reżim komunistyczny za pomoc, której ta rodzina udzielała żołnierzom 6. Wileńskiej Brygady AK. W obejściu ich domostwa, 30 września 1950 roku doszło do walki pomiędzy KBW i UB a żołnierzami 6. Brygady. Czterech z nich poległo, a rodzina Borychowskich poddana została represjom za pomoc partyzantom. Czwórka nieletnich dzieci po pobycie w więzieniu została umieszczona w domach dziecka, matka – skazana na wieloletnie więzienie a ojciec – zamordowany w Warszawie w więzieniu przy ul. Rakowieckiej.
Portal Regio-Media jest patronem medialnym wydarzenia.
[facebook_like_button]
